|
Unis
Ostatni władca V dynastii. Według Papirusu Turyńskiego panował 30 lat (33 lata według Manethona. Brzmienie imienia, a także fakt, iż jego małżonki pochodziły spoza rodziny królewskiej, może wskazywać na niekrólewskie korzenie Unisa. Nieznane pozostają też okoliczności wstąpienia na tron. Jego córka o imieniu Iput była żoną faraona Teti - następcy Unisa, pierwszego władcy VI dynastii i matką Pepi I. 
Za czasów Unisa Egipt utrzymywał tradycyjne już stosunki handlowe z miastami syryjskimi, podejmowane też były wyprawy wojenne przeciwko Beduinom na Synaj. Dzisiaj jednak Unis jest słynny dzięki swej piramidzie, mimo iż jest ona najmniejszą z piramid Starego Państwa.
Kompleks grobowy Unisa został wzniesiony w Saqqara, bezpośrednio na południe od piramidy Neczericheta; częściowo przykrywa on dwa galeriowe grobowce władców II dynastii. Grobowiec Unisa jest pierwszą piramidą, której wewnętrzne pomieszczenia zostały opatrzone inskrypcjami: na ich ścianach wykuto urywki najstarszego znanego obecnie dzieła literatury religijnej świata - Teksty Piramid . Był to zbiór zaklęć i modlitw mających zapewnić królowi bezpieczne i szczęśliwe życie po śmierci. Oto ich fragment w przekładzie wybitnego polskiego egiptologa Tadeusza Andrzejewskiego:
"O Unisie! Ty nie chodzisz martwy, ty chodzisz żywy. Zasiądź na wysokim tronie Ozyrysa z berłem w ręce swojej, rozkazując żywym, z rękojeścią buławy swojej w ręce swojej, rozkazując tym, których siedziby ukryte."
Warto dodać, że niektóre bloki kamienne użyte do budowy otoczenia piramidy Unisa pochodzą z okręgu świątynnego Neczericheta. Wskazuje to na nienajlepszy już wówczas stan zachowania sanktuarium budowniczego pierwszej piramidy.
Możliwe, że konsekwencje objęcia władzy w kraju przez "człowieka z zewnątrz", jakim prawdopodobnie był Unis, dały o sobie znać w nieco późniejszych czasach. Istnieją pewne przesłanki pozwalające przypuszczać, że po śmierci następcy Unisa, króla Teti (śmierci gwałtownej, gdyż według Manethona miał on zostać zamordowany przez własną straż przyboczną) na tron wstąpił potomek starej rodziny królewskiej (V dynastii) imieniem Userkare, odsuwając od władzy prawowitego następcę, Pepi I. Część dostojników opowiedziała się po stronie "starej" dynastii, podczas gdy inni pozostali wierni obecnie panującej rodzinie. Wybuchła wojna domowa, w której dopiero po dłuższym czasie zwyciężył Pepi. Taki scenariusz jest w znacznej mierze oparty na przypuszczeniach, jednak wiele wskazuje, iż tak właśnie mogło być, między innymi bezprecedensowe czystki przeprowadzane z jakiegoś powodu wśród kadry urzędniczej (związanej z osobą "uzurpatora" Userkare) na począku panowania Pepi I. Możliwe, że ofiarą tych wydarzeń padł "polski" wezyr Meref-nebef .
Jedno z jego imion - Unis-anch - wskazuje, że mógł się on urodzić za panowania Unisa. Początki jego kariery - dość skromne, jak wynika z inskrypcji w grobowcu - przypadałyby wówczas na panowanie Teti. Meref-nebef został mianowany wezyrem z pominięciem tradycyjnych stopni hierarchii urzędniczej - być może opowiedział się po stronie Userkare i awans był nagrodą za jego lojalność. Po zwycięstwie stronnictwa Pepi I Meref-nebef mógł zostać pozbawiony urzędu.
|
